TỄU: HIẾN KẾ VỀ ĐỊA ĐIỂM TẬP KẾT SƯ TỬ TÀU, SƯ TỬ TÂY SAU KHI CƯỠNG CHẾ

Hiện vật không phép về đâu sau di dời?

Cập nhật lúc 09:47 27/08/2014

Tễu xin nói ngay: Địa điểm tập kết: Hà Nội đưa các loại sư tử Tàu, Tây về khuôn viên Cung Hữu nghị Việt - Trung ở Mỹ Đình. Các tỉnh khác tập kết về Chùa Bái Đính, Ninh Bình. Các tỉnh phía Nam đưa về Đại Nam lạc cảnh văn hiến ở tỉnh Bình Dương.

KTĐT - Mặc dù chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng qua khảo sát sơ bộ có khoảng hàng chục ngàn cặp sư tử đá ngoại lai tồn tại trong di tích Việt. Bộ VHTT&DL đang quyết tâm loại bỏ hiện vật lạ, không phép này.

 

Tuy nhiên, có nên lập kho chứa các cặp sư tử đá ngoại lai lại là vấn đề khiến người ta phải bàn cãi.
 

Dời từ di tích về... công sở

 
Không còn ngạc nhiên về việc Bộ VHTT&DL sẽ chấn chỉnh hiện vật ngoại lai sau Công văn số 2662/BVHTTDL - MTNATL. Bởi, một tuần sau khi công văn ra đời, không chỉ "khởi động" đoàn kiểm tra tại các di tích, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Đặng Thị Bích Liên còn khẳng định: "Sau khi khảo sát, đánh giá thực tế, tuyên truyền, vận động người quản lý di tích, thanh tra Bộ VHTT&DL sẽ xử phạt, cưỡng chế những đơn vị không chấp hành quy định. Hạn chót cho các đôi sư tử đá tồn tại trong di tích Việt là khoảng từ tháng 12/2014 - 1/2015".

 

Đôi sư tử đá trước cổng chùa Gia Quất, quận Long Biên. Ảnh: Bảo Kha

Bài toán đặt ra đối với người quản lý di sản là tìm nơi chốn cho các cặp sư tử đá sau di dời. Sau khi kiểm tra thực tế trưng bày đồ thờ tự tại đình và chùa Mộ Lao (Hà Đông, Hà Nội), đoàn thanh tra đã phát hiện 8 cặp sư tử đá, 2 bức tượng Quan âm, đèn đá, quả cầu đá... là hiện vật không phép, được yêu cầu di dời. Thế nhưng, ông Bạch Ngọc Thụy - Tổ trưởng Tổ Quản lý di tích đình và chùa Mộ Lao băn khoăn, ở Thủ đô "tấc đất tấc vàng", lấy đâu ra vị trí làm kho cho các hiện vật này? Trả lời báo chí trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ VHTT&DL sáng 26/8, ông Nông Quốc Thành - Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa cho biết: "Về nguyên tắc, hiện vật chưa được cấp phép sau cưỡng chế sẽ trả lại cho chủ nhân". Thế nhưng, khi mà cặp sư tử đá đã tồn tại trong di tích hơn 10 năm thì việc xác định chủ nhân của các hiện vật trên là ai, khó có đơn vị quản lý nào nắm được. Đó là chưa kể, nếu xác định được người hiến tặng, xét dưới góc độ tâm linh, không ai muốn nhận hiện vật do nhà chùa trả lại. Thế mới có chuyện, đôi sư tử đá ở chùa Gia Quất (quận Long Biên) vừa di dời khỏi di tích hôm 24/8 đã được chuyển đến cơ quan công sở, nơi cũng được Bộ VHTT&DL khuyến cáo không trưng bày sư tử ngoại lai.

Trả lời câu hỏi của phóng viên báo Kinh tế & Đô thị về việc hiện vật bạc tỷ tồn tại không phép tại di tích cấp Quốc gia đặc biệt - đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm), tại cuộc họp báo sáng 26/8, ông Trần Văn Minh - Phó Chánh Thanh tra Bộ VHTT&DL cho biết: "Sau khi báo chí phản ánh, thanh tra Bộ đã lập đoàn kiểm tra tại di tích đền Phù Đổng và xác nhận có sự tồn tại của hiện vật ngựa sắt, áo giáp sắt, roi sắt nhưng chưa xin phép. Tuy nhiên, vì không tham gia đoàn kiểm tra nên xin khất câu trả lời tại sao hiện vật không phép tồn tại hơn nửa năm mà chưa xử phạt, cưỡng chế...".

 

Vấn đề nhạy cảm

Hiện nay, có rất nhiều ý kiến xung quanh vấn đề tìm nơi chốn cho hiện vật không phép. Ông Trần Hữu Sơn - Giám đốc Sở VHTT&DL Lào Cai đề xuất: "Tôi cho rằng phải tiêu hủy. Hoặc đưa cả bầy lập thành công viên cho ai cưỡi, ai chơi thì tùy". Một nhà nghiên cứu cũng cho rằng, nên tập hợp cả chục ngàn đôi sư tử đá ở một địa điểm, để nhìn vào đó mà rút kinh nghiệm. Là một nhà nghiên cứu di sản lâu năm, PGS Trần Lâm cho rằng, ngành thủ công mỹ nghệ có thể tán toàn bộ số sư tử đá này, tái sản xuất ra các linh vật  Việt theo mẫu đã được Cục Mỹ thuật nhiếp ảnh và Triển lãm thẩm định.

Rõ ràng câu chuyện đằng sau các hiện vật ấy không chỉ là hình dáng, là số tiền vài chục triệu mua một cặp sư tử..., để có thể đập đi mà là sức mạnh vô hình của chủ nhân hiến tặng. Nói như một vị lãnh đạo Bộ VHTT&DL, việc di dời các cặp sư tử đá khỏi di tích là vấn đề nhạy cảm. Hiện nay, Bộ VHTT&DL yêu cầu Cục Di sản văn hóa không cứng nhắc theo kiểu hiện vật trả chủ nhân mà cần nghiên cứu từ trường hợp phát sinh tại thực tế để đưa ra các hướng dẫn di dời hợp lý cho địa phương. Bộ sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ, Ban Trị sự Hội Phật giáo Việt Nam đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân hiểu và sử dụng linh vật Việt.

 

Linh Anh

Nguồn: Kinh tế đô thị/Tễu blog